Παρότι ο καρκίνος του προστάτη είναι ένα από τα πιο συχνά είδη καρκίνου στους άνδρες και αποτελεί το 25% όλων των νέων διαγνώσεων καρκίνου στην περιοχή της Ευρώπης,1 μόλις το 48% των ανδρών στην Ευρώπη γνωρίζουν τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου του προστάτη και τις διαθέσιμες επιλογές για έγκαιρη ανίχνευση.2 Επιπλέον, λόγω της ευαίσθητης φύσης της πρωτοπαθούς εστίας της νόσου3 και των επακόλουθων επιπτώσεων της θεραπείας, κάποιοι άνδρες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του προστάτη μπορεί να αποφύγουν να μιλήσουν ανοιχτά για αυτό το θέμα στους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους, όπως η οικογένεια, οι φίλοι και οι επαγγελματίες υγείας2.
Για την κοινότητα των ασθενών με καρκίνο του προστάτη, παράγοντες όπως η ευαισθητοποίηση των ανδρών σχετικά με τα συμπτώματα της νόσου και η διασφάλιση πρόσβασης σε ειδικούς ιατρούς ώστε να λάβουν εγκαίρως διάγνωση και θεραπεία, είναι ζωτικής σημασίας και ενδεχομένως να επηρεάσουν θετικά την πρόγνωση της νόσου.4
Ο προστάτης είναι ένας αδένας περίπου στο μέγεθος ενός καρυδιού - αν και συχνά είναι μεγαλύτερος στους άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας - και βρίσκεται μεταξύ του πέους και της ουροδόχου κύστης5. Παράγει το σπέρμα το οποίο στη συνέχεια, μεταφέρεται μέσω της ουρήθρας η οποία διέρχεται από το κέντρο του.5
Ο καρκίνος του προστάτη εμφανίζεται όταν τα φυσιολογικά κύτταρα του προστάτη μεταλλάσσονται και αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα.6 Μερικές φορές, τα καρκινικά κύτταρα μπορεί να εξέλθουν από τον προστάτη και να εξαπλωθούν σε άλλα μέρη του σώματος.6 Ο καρκίνος του προστάτη διακρίνεται από τους γιατρούς στους ακόλουθους τύπους:
Εντοπισμένος καρκίνος του προστάτη: η ανάπτυξη του καρκίνου είναι περιορισμένη στον προστάτη αδένα και δεν έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος.7 Η ταχύτητα ανάπτυξης και εξάπλωσης του καρκίνου μπορεί να διαφέρει σε κάθε ασθενή.7
Τοπικά προχωρημένος καρκίνος του προστάτη: ο καρκίνος έχει μόλις αρχίσει να εξαπλώνεται εκτός του προστάτη αδένα στην/στις περιβάλλουσα(ες) περιοχή(ές).8
Μεταστατικός καρκίνος του προστάτη: ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος και δεν είναι πλέον ιάσιμος.2
Ο καρκίνος του προστάτη είναι το πιο συχνό είδος καρκίνου στους άνδρες και αποτελεί το 25% των νέων περιστατικών καρκίνου που διαγιγνώσκονται στους άνδρες.1 Κάθε χρόνο, περίπου 450.000 άνδρες διαγιγνώσκονται με καρκίνο του προστάτη στην Ευρώπη4, ενώ περισσότεροι από δύο εκατομμύρια Ευρωπαίοι ζουν με τη νόσο.2
Δυστυχώς, η αιτιολογία του καρκίνου του προστάτη εξακολουθεί να μην είναι ξεκάθαρη.9 Ωστόσο, έχουν επιβεβαιωθεί καλώς τεκμηριωμένοι παράγοντες κινδύνου:4
Αρκετά συχνά, ο καρκίνος του προστάτη δεν συνοδεύεται από συμπτώματα, είναι μία «σιωπηλή νόσος» και δεν υπάρχουν συγκεκριμένα ειδικά συμπτώματα με τα οποία συσχετίζεται. Οι σποραδικοί πόνοι στη μέση και η αυξημένη και συχνά αιφνίδια ανάγκη για ούρηση αποτελούν κοινά συμπτώματα της προχωρημένης ηλικίας. Ωστόσο, όταν ο πόνος επιμένει και η ούρηση γίνεται ολοένα και πιο δυσχερής, το πρόβλημα μπορεί να μη συνδέεται μόνο με την ηλικία.9
Η αιτιολογία του καρκίνου του προστάτη παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη, ενώ πολλοί άνθρωποι δεν εμφανίζουν σχετικά συμπτώματα στα αρχικά στάδια της νόσου.10
Τα συμπτώματα από το ουροποιητικό, όπως η συνεχής και αιφνίδια ανάγκη για ούρηση, η δυσκολία στην ούρηση, η αδύναμη ροή και το αίσθημα ότι η ουροδόχος κύστη δεν έχει αδειάσει εντελώς, αποτελούν συχνά πρώιμες ενδείξεις για καρκίνο του προστάτη, παρότι μπορεί επίσης να είναι ενδεικτικά μη καρκινικών νόσων του προστάτη, όπως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη και η προστατίτιδα.10
Άλλα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν σε πιο προχωρημένα στάδια του καρκίνου του προστάτη. Αυτό σημαίνει ότι ο καρκίνος έχει εξέλθει από τον προστάτη και έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος.10 Τα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα εξής:10
Είναι σημαντικό να κλείσετε ραντεβού με τον γιατρό σας αμέσως μόλις εκδηλώσετε οποιοδήποτε από τα συμπτώματα αυτά.10 Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη είναι πιθανό να συνοδεύεται από καλύτερη πρόγνωση και πιο εύκολη αντιμετώπιση.11
Υπάρχουν διάφορα διαγνωστικά εργαλεία,12 εκ των οποίων τα πιο συνηθισμένα είναι τα εξής:
Υπάρχουν διάφορα στάδια στον καρκίνο του προστάτη:14
Στάδιο I |
Στάδιο II |
Στάδιο II και III |
Στάδιο IV |
Ο καρκίνος είναι περιορισμένος στον προστάτη αδένα και συνήθως δεν είναι ψηλαφητός κατά την ορθική εξέταση |
Ο καρκίνος παραμένει εντός του προστάτη, αλλά είναι ψηλαφητός με ορθική εξέταση |
Ο καρκίνος έχει αρχίσει να εξαπλώνεται εκτός του προστάτη στους παρακείμενους ιστούς. |
Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος, όπως η ουροδόχος κύστη, το ορθό ή τα οστά. |
Υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές για τον καρκίνο του προστάτη και συχνά εναπόκειται στον ασθενή να επιλέξει. Εάν ο καρκίνος σας είναι ασυμπτωματικός και χαμηλού κινδύνου, η θεραπεία μπορεί περισσότερο να βλάψει παρά να ωφελήσει.15 Σε ορισμένες περιπτώσεις, συνιστάται ενεργός παρακολούθηση, για την οποία απαιτούνται συχνά τσεκ-απ με εξετάσεις του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA), ψηφιακή ορθική εξέταση (DRE), μαγνητικές τομογραφίες (MRIs) και άλλες εξετάσεις. Ενίοτε είναι απαραίτητη και η επανάληψη της βιοψίας. Εάν τα αποτελέσματα των εξετάσεων αλλάξουν, μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο θεραπείας.16
Σε περίπτωση διάγνωσης τοπικά προχωρημένου καρκίνου του προστάτη, η θεραπεία θα εξαρτηθεί από την κατάσταση στην οποία βρίσκεστε. Ο γιατρός σας θα προτείνει ένα κατάλληλο σχέδιο με βάση την ηλικία, την υγεία και το στάδιο του καρκίνου σας.17
Όπως και με κάθε θεραπεία, οι αντικαρκινικές θεραπείες μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες. Επομένως, είναι σημαντικό να συζητήσετε τις επιλογές σας με τον γιατρό σας.17 Να είστε όσο το δυνατόν πιο ανοιχτοί και ειλικρινείς και να συζητάτε οτιδήποτε σας ανησυχεί προκειμένου να λάβετε αποφάσεις που ταιριάζουν στις θεραπευτικές σας ανάγκες.18
Εάν διαγνωστείτε με μεταστατικό καρκίνο του προστάτη, ο γιατρός σας θα σας συστήσει θεραπείες για τη διαχείριση και την ανακούφιση των συμπτωμάτων.9